یک شرکت آلمانی فعال در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر موفق به راه‌اندازی نخستین نیروگاه خورشیدی شناور عمودی جهان شده است.

به گزارش تک‌ناک، این طرح می‌تواند شیوه بهره‌برداری از انرژی خورشیدی را روی منابع آبی داخلی دگرگون کند و افق تازه‌ای را در توسعه پایدار انرژی پاک بگشاید.

این نیروگاه در معدن شن و ماسه Jais واقع در منطقه Starnberg ایالت بایرن قرار دارد و ظرفیت آن معادل ۱.۸۷ مگاوات است. بر اساس برآوردهای شرکت سازنده، این سیستم سالانه حدود دو گیگاوات‌ساعت برق تولید می‌کند، که برای تأمین انرژی صدها خانه مسکونی کافی است. نکته قابل توجه اینجا است که این نیروگاه تنها ۴.۶۵ درصد از سطح دریاچه را اشغال کرده و با حداقل دخالت در محیط زیست، حداکثر بازدهی را فراهم کرده است.

پروژه‌ یادشده با همکاری شرکت SINN Power و مجموعه Kies- und Quetschwerk Jais – بهره‌بردار معدن – به اجرا درآمده است. گوتفرید یایس، مدیر این مجموعه، این طرح را «نوآورانه و تحول‌زا» توصیف کرده و گفته است که سامانه در نخستین فاز بهره‌برداری توانسته است مصرف برق شبکه در محل را حدود ۶۰ درصد کاهش دهد. وی بیان کرده است که با بهینه‌سازی کامل تجهیزات و الگوریتم‌ها، بازدهی نیروگاه می‌تواند تا ۷۰ درصد افزایش یابد.

نخستین نیروگاه خورشیدی شناور عمودی از سیستم اختصاصی Skipp-Float شرکت SINN Power بهره می‌برد. در این طراحی، پنل‌های خورشیدی به‌ صورت عمودی و در جهت شرق–غرب نصب شده‌اند. بین پنل‌ها نیز راهروهای آبی با پهنای حداقل چهار متر ایجاد شده است تا نور و جریان هوا به‌خوبی در میان آنها گردش کند. این طراحی سبب می‌شود که تولید انرژی در طول روز متعادل‌تر باشد و میزان برق تولیدی در ساعات صبح و عصر – زمانی که پنل‌های افقی سنتی، عملکرد ضعیف‌تری دارند – افزایش یابد.

یایس درباره ویژگی‌های اجرایی پروژه گفته است: «این سامانه به‌ راحتی قابل اجرا می‌باشد، چرا که به زمین نیاز ندارد و کاملاً با شرایط کارخانه ما هماهنگ می‌شود که در روز و به‌ویژه در ماه‌های آفتابی مارس تا دسامبر فعال است و می‌تواند بیشتر برق تولیدی را به مصرف برساند.»

ماژول‌های خورشیدی این نیروگاه با سازه‌ای شبیه سکان کشتی در عمق حدود ۱.۶ متری آب ثابت شده‌اند تا بتوانند به‌ صورت انعطاف‌پذیر با تغییر سطح آب و نیروی باد سازگار شوند. انرژی تولیدی از طریق کابل‌های شناور به نقطه‌ اتصال ساحلی منتقل می‌شود تا بدون آسیب‌رسانی به اکوسیستم دریاچه، وارد شبکه برق شود.

نخستین نیروگاه خورشیدی شناور عمودی به‌ طور کامل با قانون منابع آبی آلمان (WHG) مطابقت دارد و میزان اشغال سطح دریاچه بسیار پایین‌تر از سقف مجاز ۱۵ درصد تعیین‌شده است. همچنین SINN Power اعلام کرده است که فاز دوم پروژه با ظرفیت ۱.۷ مگاوات نیز در حال توسعه است و حتی پس از تکمیل، مجموع سطح تحت پوشش این نیروگاه کمتر از ۱۰ درصد باقی خواهد ماند.

پایش‌های زیست‌محیطی اولیه نشان داده‌اند که این نیروگاه نه‌تنها اثر منفی بر محیط نداشته، بلکه باعث بهبود کیفیت آب و ایجاد زیستگاه‌های تازه برای ماهی‌ها و پرندگان آبی شده است. این یافته‌ها می‌تواند مسیر تازه‌ای را برای پذیرش گسترده‌تر نیروگاه‌های خورشیدی شناور در اروپا و دیگر کشورها هموار کند.

به گفته‌ شرکت SINN Power، فناوری عمودی Skipp-Float برای استفاده در آبگیرها و دریاچه‌های مصنوعی با عمق بیش از ۱.۶ متر طراحی شده و گزینه‌ای مناسب برای صنایع و کاربران پرمصرف است، که به دنبال تأمین برق پایدار و سازگار با شبکه هستند. علاوه بر این، طراحی ماژول‌ها به گونه‌ای است که امکان استفاده در محیط‌های دریایی را نیز فراهم می‌کند و از نظر فنی، الزامات لازم را برای بهره‌برداری در دریا دارد.

در مراسم افتتاح رسمی نخستین نیروگاه خورشیدی شناور عمودی، شماری از مقامات بلندپایه دولتی و صنعتی از جمله مارکوس زودر، نخست‌وزیر ایالت بایرن، اگون وستفال، مدیرعامل Bayernwerk، استفان فری، مدیر منطقه Starnberg و فیلیپ زین، مدیرعامل و بنیان‌گذار SINN Power حضور داشتند.

یایس در پایان سخنان خود تأکید کرده است: «ما با علاقه موضوع ذخیره‌سازی و تبدیل انرژی را دنبال می‌کنیم و مشتاق هستیم که ببینیم در آینده نزدیک راه‌حل‌های اقتصادی و قابل اجرا در این زمینه ارائه خواهد شد یا خیر.»

این پروژه اکنون به‌ عنوان الگویی موفق در صنعت انرژی تجدیدپذیر آلمان شناخته می‌شود و می‌تواند آغازگر موج جدیدی از سرمایه‌گذاری‌ها در نیروگاه‌های خورشیدی شناور باشد که ضمن تولید انرژی پاک، به حفظ تعادل محیط زیست آبی نیز کمک می‌کنند.

مهدی غضنفری در این جلسه با تقدیر از مدیران عامل بانک‌ها برای همراهی مستمر با صندوق توسعه ملی و نیز اعلام آمادگی آنها برای ورود به دو طرح ملی و بزرگ سرمایه‌گذاری صندوق با هدف کمک به رفع ناترازی برق در کشور در قالب نقش کارگزار مالی، گفت: این جلسه برای برخی بانک ها نقطه شروع نیست بلکه تأکید بر تداوم همکاری است.

او با تشریح فرآیند دو طرح احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، به تبیین نقش بانک‌ها در این طرح ها پرداخت و اظهار داشت: اگر بخواهیم مدل تأمین مالی گذشته را داشته باشیم موضوع ناترازی برق به سرعت رفع نمی‌شود لذا صندوق توسعه ملی نوع جدیدی از همکاری با بانک ها را شروع خواهد کرد که بانک ها در آن نه نقش عاملیت بلکه نقش کارگزار مالی را دارند. در این نقش جدید برخی از وظایف و مسئولیت‌های بانک حذف شده است و صندوق از جایگاه یک تأمین کننده منفعل به جایگاه یک سرمایه‌گذار فعال تبدیل شده است. البته همچنان نقش بانک به عنوان کارگزار مالی مهم و تاثیرگذار است.

رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی همه باید دست به دست هم دهیم و مشکلات را از پیش پای مردم عزیزمان برداریم و موانع صنعت و تولید را که یکی از آنها قطعی انرژی و برق است برطرف کنیم، بیان کرد: بیایید امروز صندوق توسعه ملی و مدیران عامل بانک ‌ها تصمیمات مهمی برای رفع ناترازی برق اتخاذ کنیم. اول اینکه پیش نویس قراردادهای کارگزاری ارسالی صندوق به بانک‌ها برای دو طرح 7000 و 8000 مگاواتی به فوریت توسط مدیران عامل بانک‌ها امضا شود تا بلافاصله فهرست متقاضیان را برای تشکیل پرونده و امضای قرارداد مشارکت مدنی بانک‌ها ارسال کنیم. وی ادامه داد: هم اکنون فهرست متقاضیان برای 1400 مگاوات از طرح 7 هزارمگاواتی و فهرست متقاضیان برای  600 مگاوات از طرح دوم آماده معرفی شده است.

تشکیل کارگروه بانکی- صندوقی برای رفع ناترازی برق

غضنفری تصمیم دیگر را تشکیل کارگروه مشترک نمایندگان صندوق توسعه ملی و بانک‌ها اعلام کرد و گفت: یک کارگروه بانکی- صندوقی برای رفع ناترازی برق تشکیل شود تا اگر در فرآیند اجرای قرارداد کارگزار مالی اصلاحاتی یا تسهیل گری نیاز بود برای آن تدبیر شود. وی افزود: صندوق توسعه ملی در تسهیل گری موضوع و فرآیندها از هیچ کمکی فروگذار نخواهد کرد و مواردی که باید با دولت طرح شود مثل فراهم شدن امکان ثبت سفارش برای تجهیزات و یا تخصیص ارز صندوق از سوی بانک مرکزی در کارگروه بررسی، رصد و اولویت گذاری شود تا ما موضوع را در صندوق با جدیت دنبال کنیم.

در این جلسه مدیران عامل و ارشد 9 بانک دولتی و خصوصی حضور داشتند.

مسعود پزشکیان در مراسم افتتاح ۲۵۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی و آغاز عملیات اجرایی ۴۵۰ مگاوات برق خورشیدی، بر ضرورت تسریع در ساخت این نیروگاه‌ها تأکید کرد و اظهار داشت: دولت آماده برطرف کردن هر مانعی در برابر تسریع ساخت نیروگاه‌های خورشیدی و رفع ناترازی برق در کشور و تسهیل بستر فعالیت بخش خصوصی در این حوزه است.

رئیس جمهور تصریح کرد: باید به گونه‌ای پیش برویم که در تابستان سال آینده هیچ کارخانه‌ای با کمبود برق مواجه نشود و این در صدر اولویت‌های دولت قرار دارد.

پزشکیان به اهمیت انرژی در زندگی امروز بشر اشاره کرد و گفت: بخش‌های تولید و سایر اجزای زندگی در شرایط امروز به انرژی وابسته هستند و ضرورت دارد که تمام پروژه‌های مرتبط با افزایش تولید انرژی، از جمله ساخت نیروگاه‌های خورشیدی را با سرعت پیش ببریم. استانداران مجوزهای صادر شده بخش خصوصی برای ساخت نیروگاه را با دقت پیگیری و در صورتی که مانع و مشکلی در مسیر بود، هر چه زودتر برطرف کنند.

رئیس جمهور با بیان اینکه می‌توان تمام قراردادهای منعقد شده برای ساخت نیروگاه‌های خورشیدی را در عرض یک سال به مرحله اجرا و افتتاح رساند، خاطرنشان کرد: براساس گزارش‌هایی که از سوی وزارت نیرو منتشر شده است، ساخت نیروگاه‌های خورشیدی علاوه بر اینکه می‌تواند مشکل کمبود برق در کشور را برطرف کند، قدم بسیار بزرگی در حفاظت از محیط زیست نیز خواهد بود، چرا که میزان تولید گازهای گلخانه‌ای را در کشور به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد و این اهمیت توجه به ساخت نیروگاه خورشیدی را مضاعف می‌سازد.

پزشکیان بر تمرکز بیشتر برای ساخت نیروگاه خورشیدی در جنوب کشور تأکید کرد و اظهار داشت: با توجه به برنامه‌ریزی گسترده دولت برای توسعه در سواحل جنوبی و نیاز به احداث آب شیرین در سواحل خلیج فارس و دریای عمان، ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در این مناطق اهمیت بیشتری دارد و به توسعه این مناطق کمک شایانی خواهد کرد.

رئیس جمهور در بخش پایانی سخنان خود در واکنش به سخنان یکی از استانداران مبنی بر وجود موانعی در مسیر ترخیص پنل‌های خورشیدی در گمرک تأکید کرد: براساس مصوبه‌ای که سران قوا داشته‌اند هیچ پنل خورشیدی نباید در گمرک بماند و در صورتی که با چنین مسئله‌ای مواجه هستید، فورا اطلاع دهید که مشکل را حل کنیم.

پیش از سخنان رئیس جمهور، علی‌آبادی وزیر نیرو در توضیح افتتاح‌های امروز اظهار داشت: امروز ۲۵۰ مگاوات نیروگاه برق خورشیدی به ارزش ۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان افتتاح می‌شود و عملیات اجرایی ۴۰۰ مگاوات نیروگاه هم آغاز خواهد شد.

علی‌آبادی خاطرنشان کرد: با افتتاح‌های امروز مجموع برق تولیدی توسط نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور به ۲ هزار و ۵۵۰ مگاوات خواهد رسید که برق مصرفی ماهیانه ۱۴۵ هزار خانواده ایرانی را تأمین خواهد کرد.

در این مراسم استانداران چند استان کشور نیز به صورت ویدیو کنفرانس به ارائه توضیحاتی درباره فرآیند ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در استان‌های تحت مدیریت خود پرداختند.